Dinsdag: Fez zonder sokken

Marokko is een islamitisch land, en het is gangbaar om vijf keer per dag te bidden. Ze helpen je daarbij door op die tijdstippen heel hard liedjes te zingen. Het eerste gebed is bij zonsopgang, tussen vijf en zes uur, en daar word je wakker van! De omroepinstallatie bij het hotel klonk echt als een brandalarm, dus in eerste instantie zat ik rechtop in mijn bed. Toen het bleek te gaan om de geweldigheid van Allah kon ik toch nog even rustig slapen. Tot om half zeven de telefoon op onze kamer met een snerpend geluid afging en de persoon aan de andere kant 'goeiemorgen' bromde met een zwaar arabisch accent. We waren bang ons verslapen te hebben maar het bleek later dat een andere groep gewekt moest worden om half zeven, terwijl wij pas om half negen met de grote bus naar Fez vertrokken! We zouden daar een rondleiding krijgen door de oude wijk, en Nabil waarschuwde ons voor de mensen: ze konden daar je sokken van je voeten stelen zonder je schoenen aan te raken. De paspoorten bleven dus in het hotel (in de kluis achter de balie) en in onze tas zat alleen het hoogst nodige.
We werden rondgeleid door een man van 75, die door Nabil liefdevol werd voorgesteld als 'zijn zoon'. Grapjes met leeftijden werden de hele dag gemaakt!
De gids nam ons mee naar prachtige plekken met veel toeristen en ook veel mannetjes met spulletjes. Ze vroegen na elke foto of je al een nieuw SD-kaartje nodig had, of mijn zwarte sjaal niet te warm was want ze hadden wel een betere. We begonnen boven op een berg bij een kashba die je vanuit de hele stad kon zien, en de hele stad vanaf de berg. We gingen er niet naar binnen maar de gids kon vanaf die plek de indeling van Fez laten zien, met het oude deel en het nieuwe deel.
Terug in de bus gingen we op weg naar de medina, het oude deel. Er waren daar geen motorvoertuigen: alleen wandelaars, ezels en veel muilezels. Het was vreselijk druk bij de vele winkeltjes en continu wurmden mannen zich tussen ons door. Jasper merkte op dat ze meestal hun handen vrij hadden om iets te jatten, en je zag ze ook regelmatig kijken naar tassen en broekzakken. Ook de kinderen waren niet helemaal eerlijk en deden wel alsof ze speelden maar wilden graag wat geld erbij hebben.
De gids nam ons mee naar een universiteit, waarvan hij zei dat het de oudste van de wereld was. Of dat echt zo is, is natuurlijk discutabel maar het was zeker oud. Ze leerden daar vreselijk veel; talen, natuurkunde, sterrenkunde en nog veel meer. Daarna kwamen we bij een moskee, waarin we tusen de kiertjes door konden spieken naar de biddende of gewoon slapende mensen. Daarna gingen we naar een weefbedrijf, vergelijkbaar met die wij hadden gezien in het Atlasgebergte. Behalve dat bij deze sjaals allemaal de zijkanten omgezoomd waren! Dat is toch niet nodig als je ze met de hand weeft... En ook het borduurwerk zag er wel erg netjes uit.
Ach, gelukkig waren er in de groep nog wat mensen die de arme familie gesponsord hebben in hun praktijken, en waarschijnlijk zullen ze veel plezier hebben van hun sjalen. Gelukkig hebben wij veel mooiere, zachtere en betere sjaals!
Na de lunch (tajine met kip en groente en seizoensvruchten toe), gingen we naar een echte leerlooierij. Gerund door een arme familie! We kregen een rondleiding langs hardwerkende mensen (schaap wassen, in allemaal badjes, verven, drogen) en aan het einde konden we tassen en jassen en dergelijke kopen. Nabil kreeg er eentje gratis, omdat hij regelmatig rijke toeristen naar die plek brengt.
Onderhandelen ging stroef daar, maar uiteindelijk heeft Jasper een geitenleren portemonnee gekocht voor tien euro.
Toen was de groep wel een beetje klaar met de dag, en kregen we een lekker kopje thee in een tapijtenmakerij. We kregen daar eerst nog even een rondleiding langs hardwerkende marokkanen van het familiebedrijf, en ze vertelden vanalles over de verschillende tapijten in Marokko. Mochten we iets willen kopen, konden we het laten opsturen naar Nederland, geen probleem. Of we nog even wilden voelen? het was zo zacht!
De thee was lekker, en ze hadden het ook zonder suiker, en daarna zouden we vrije tijd krijgen in het nieuwe gedeelte van Fez. Nabil vroeg of we dat wilden en het antwoord was duidelijk: nee. We waren echt klaar met de mannetjes die je wat aan wilden smeren, het geprop langs ezels in de straatjes en mijn billen waren ook alweer genoeg beroerd door vreemde handen.

We gingen dus terug naar het hotel, waar we een slappe aardappelsoep kregen, die na het perfectioneren van Jasper naar peper en zout smaakte, rijst met kipspiesjes die ik twee keer heb teruggestuurd omdat ze niet gaar waren en weer zo'n lekker taartje toe. Omdat we toch niet meer weggingen hebben we ook gesmuld van een lekkere marokkaanse wijn.
Je kon kiezen om die avond naar een 'Marokkaanse avond' te gaan, maar wij hadden hier eigenlijk geen zin in. Het was al zo druk en zoveel dat we besloten een avondje rustig aan te doen. Arnoud en Maya en de poolse Eva met haar vriend bleven ook en Jasper heeft hun zijn filmpje laten zien en we hadden een verhitte discussie over Marokkanen in Nederland. En toen... inpakken en lekker slapen!

(ik was nog iets vergeten bij maandag, dat staat er nu wel bij)